0

BEĞENDİM

0

Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nde Bulunan Marcus Aurelius Heykelinin İadesi

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Anadolu tarihinin önemli kayıp hazinelerinden biri olan Marcus Aurelius heykelinin durumu hakkında önemli bir açıklama yaptı. Milattan sonra 2. veya 3. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen bronz heykel, 1960’lı yıllarda meydana gelen kaçak kazılar sonucu yurt dışına kaçırıldı. Yüzyıllar boyunca el değiştiren bu heykelin son duraklarından biri, ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi oldu. Türkiye, heykelin geri alınması için 65 yıl boyunca çeşitli girişimlerde bulundu.

Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan bu eserin, arkeolog Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğünde gerçekleştirilen araştırmalarla gündeme geldi. Buna rağmen Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iade edilmesi bugüne kadar gerçekleşmemişti. Ancak bakanlığın yürüttüğü uzun yıllar süren çalışmalar ve toplanan bilimsel veriler ile bu heykelin, Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu kanıtlandı. Bakanlığın arşiv belgeleri, akademik araştırmalar ve kazı çalışmaları, heykelin orijinal yerini net bir şekilde ortaya koydu. Bunun yanı sıra, kaçak kazıların tanıkları tarafından verilen ifadeler de bu bilimsel verileri destekledi.

Bu süreç sonucunda, Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin heykelin iadesi yönündeki talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykeli geri alma kararı aldı. Ancak Cleveland Sanat Müzesi, bu karara itirazda bulunarak Ekim 2023’te mahkemeye başvurdu. Müze, heykelin kökeninin kesin olmadığını iddia etti. Bu talebe karşılık olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı, müzenin bilimsel analiz taleplerini olumlu bir şekilde yanıtladı.

2024 yılı Mayıs ayında, bakanlık uzmanlarının gözetiminde heykelin müzede silikon ayak kalıbı alınarak, Boubon Antik Kenti’nde yer alan bronz heykel kaideleriyle aynı uyumda olduğu tespit edildi. Cleveland Müzesi tarafından yetkilendirilen arkeometri uzmanı Prof. Dr. Ernst Pernicka, Bakanlığın uzman konservatörleriyle birlikte, Boubon Antik Kenti ile Burdur Müzesi’nde bulunan Valerianus heykeli ve Marcus Aurelius heykelinden numuneler aldılar. Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi laboratuvarlarında yapılan analizler, heykelin uzun süre Boubon’da gömülü kaldığını kesin bir şekilde kanıtladı.

Bu bilimsel bulguların ışığında, Cleveland Sanat Müzesi Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etti ve bu karar, Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Türkiye’ye bildirildi. 2021 yılında başlayan iş birliği sayesinde, sadece Marcus Aurelius heykeli değil, Lucius Verus, Septimius Severus ve İmparator Caracalla’ya ait birçok Boubon kökenli eser de Türkiye’ye geri döndü. Bu gelişme; tarihi eser kaçakçılığına karşı yürütülen uluslararası mücadelede Türk hükümetinin elde ettiği önemli bir başarı olarak kaydedildi.

Marcus Aurelius heykeli, antik çağın en nadide bronz eserlerinden biri olarak Roma İmparatoru’nu bir filozof olarak tasvir etmesiyle dikkat çekiyor. Bu yıl içerisinde, antik yapının bulunduğu topraklarla yeniden buluşacak heykel, Türkiye’nin kültürel mirasını koruma yolundaki çabalarına önemli bir katkı sağlayacak.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sosyal medya hesaplarında bu konuya dair yaptığı açıklamada, “Kültürel mirasımıza sahip çıkmaya devam ediyoruz. Uluslararası iş birlikleriyle kaçırılan eserlerimizi tek tek geri alıyoruz. Bu süreçte emeği geçen tüm kurumlarımıza, uzmanlarımıza ve yetkililere teşekkür ediyorum. Tarih yerinde güzeldir, koruyacağız” dedi.